Van Uitgeverij Aspekt mocht ik dit boek recenseren. Ik wil ze daar hartelijk voor danken.
Subtitel:
Het 'Huwelijksboek' van Leendert en Betty van Rooij-Frank
Een verhaal van liefde en overleving
Waar gaat het boek over?
Het was het laatste joodse huwelijk in de synagoge van Utrecht, 1942. De joodse gemeenschap stond vlak voor de deportatie naar het oosten. De zoon van het echtpaar, auteur René van Rooij, vertelt jaren na dato hun ongelofelijke verhaal. Dit is de reconstructie van het leven van twee jonge mensen die elkaar in barre tijden het jawoord gaven, een verhaal over de kracht van liefde. Ze trouwen twee weken na hun eerste kennismaking. De eerste verloofde van de bruid heeft zich in de eerste week van de bezetting van het leven beroofd. De ouders van de bruidegom zijn net als veel andere joodse Nederlanders gearresteerd en naar Westerbork afgevoerd, op doorvoer naar de vernietigingskampen. De trouwreceptie wordt door meer dan honderd mensen, velen met davidster, bezocht. Direct daarop komen ze in de maalstroom van de bezettingspolitiek. Twee keer ontkomen ze uit de Hollandsche Schouwburg om als onderduikers meestervervalser te worden. Oorlogsverhalen gaan vaak over wanhoop, dood, verderf, honger, ellende en levenslange trauma’s. Dit is een ander verhaal. Een verhaal van vindingrijkheid, van een positieve levenshouding en van menslievendheid. Betty en Leendert waren het gelukkigste paar op aarde dat door lef, optimisme, mazzel en dankzij goede Samaritanen de slachting overleefde. Een meer dan aangrijpend boek over menselijk leed en menselijke moed in tijden van duisternis.
Bron: bol
Over de auteur:
René van Rooij publiceerde eerder bij Uitgeverij Aspekt zes romans en een biografie.
Bron: achterkant boek
Omslagontwerp:
Snegina Uzunova
Binnenwerk:
Sjoerd van 't Slot
Jaar van verschijnen:
2022
ISBN:
9789464249415
Bindwijze:
Paperback
Aantal pagina's:
152
Genre:
Tweede Wereldoorlog
Wat vind je van het boek?
Bij het zien van de mooie cover van Het laatste Joodse huwelijk van René van Rooij wil je weten wie het echtpaar is en wat hun achtergrond is. Je voelt de liefde voor elkaar, maar het is ook duidelijk dat ze op dat moment zorgen en verdriet hebben en vermoeid zijn. Het is iets in hun blikken dat dat uitstraalt. Het is alleen jammer dat men de titel deels op het hoofd van Leendert heeft geplaatst. Het was mooier geweest als men de titel helemaal boven het hoofd van Leendert hadden geplaatst. Ook is het jammer dat men de subtitel te onder het gezicht van Betty heeft geplaatst. Het was mooier geweest als men die wat meer in het bruidsboeket had geplaatst.
De titel maakt je nieuwsgierig en doet je bedenken dat dat niet klopt, omdat er in de loop der jaren heel veel Joodse huwelijken zijn gesloten. Al gauw zal in het boek blijken dat de titel wel klopt, maar dat dat geldt voor een bepaald jaar.
De subtitel geeft een tip van de sluier weer van wat je van het boek kunt verwachten.De foto's in het boek maken het boek compleet. Veel genoemde namen krijgen dankzij de foto's een gezicht en ook zie je op diverse foto's waar Leendert & Betty gewoond hebben. Daarnaast staan er ook een paar foto's van de auteur in, waarbij je om één foto moet lachen. Het is een jeugdfoto van de auteur samen met zijn zus. Door de ingehouden lach krijg je het vermoeden dat toen de foto eenmaal genomen was, ze in een schaterlach zijn uitgebarsten. Je wilt weten waarom dat was, maar het is voor te stellen dat de auteur en zijn zus dat niet meer weten.
In Het laatste Joodse huwelijk van René van Rooij vertelt de auteur over zijn familie. Wie zijn familie was en is en wat ze deden. Aan de hand van het 'Huwelijksboek' van de ouders van de auteur, vertelt de auteur hoe zijn ouders de Tweede Wereldoorlog hebben kunnen overleven. Ook haalt de auteur herinneringen op aan zijn ouders. Zoals René van Rooij al aangeeft in Het laatste Joodse huwelijk, mocht je niet in beschermengelen geloven, dan geloof je dat wel bij hoe de ouders van de auteur de Tweede Wereldoorlog hebben weten te overleven. Als je het boek uit hebt, dan weet je zeker dat beschermengelen bestaan. Het is onvoorstelbaar hoe twee mensen, die in sneltreinvaart met elkaar zijn getrouwd nadat ze elkaar leerden kennen, op risicovolle momenten wisten te ontsnappen, zoals tijdens een kaartcontrole. Twee mensen die het geluk hadden dat veel mensen aan hun kant stonden en hen hielpen op momenten dat het nodig was. Ze werden niet alleen geholpen, ze hielpen ook anderen, zoals valse stamkaarten maken voor anderen. Ze waren heel erg vindingrijk. Ze zijn hun helpers altijd dankbaar gebleven.Ook laat het verhaal van de ouders van de auteur goed zien dat, ook al ken je elkaar net, de liefde voor elkaar voor de rest van je leven kan duren. Ook al is de auteur hier en daar kritisch, zoals over de liefde van zijn ouders voor elkaar en beseft hij dat hij in een niet alledaags gezin is opgegroeid, je voelt evengoed de liefde en waardering van de auteur voor zijn ouders. Hun onuitgesproken motto geldt voor iedereen, iedereen zou zo moeten leven.
Bij het lezen van de meisjesnaam van Betty, vraag je je af of ze familie is van Anne. Zo zijn er meer dingen die je je hier en daar afvraagt, zoals bijvoorbeeld of je dezelfde risico's had genomen als je zelf in de schoenen van Leendert en Betty had gestaan.Op een gegeven moment besef je van wie de auteur zijn droge opmerkingen, zijn droge humor heeft, zoals als de auteur opmerkt dat hij niet weet wat er met een pan boerenkool is gebeurd na een gebeurtenis. Als lezer krijg je wel een vermoeden en de lezers die in beelden denken, zullen dat ook voor zich zien, waardoor ze in lachen uitbarsten, hoe erg de situatie op dat moment ook was geweest. Je weet wat Leendert bedoelde met een cynische opmerking dat hij heeft opgeschreven op de pagina over een stoet. Het is een opmerking die alleen mensen die het zelf hebben meegemaakt, kunnen maken.
René van Rooij geeft aan het eind van Het laatste Joodse huwelijk aan dat hij niet te diep heeft gegraven in historische achtergronden, de mensen en de plaatsen, zoals over de dood van zijn schoonzus. Je begrijpt zijn uitleg van waarom hij dat niet heeft gedaan. Evengoed krijg je toch een goed beeld van zijn ouders en zijn familie. Het blijft onvoorstelbaar hoe twee grote families uiteindelijk door anderen een kleine familie is geworden. Waarbij je de grote gezinnen in tijdsbeeld moet plaatsen, omdat het vroeger, niet alleen bij Joodse gezinnen, heel normaal was dat men veel kinderen had. De getallen van de Joden die de Tweede Wereldoorlog niet hebben overleefd, blijven schrikbarend om te lezen, ook al weet je dat het er zoveel waren. Het bizarre verhaal van hoe Sal de holocaust heeft weten te overleven, laat zien hoe bizar een levenspad van iemand soms schijnbaar moet zijn.
De auteur weet met korte stukjes veel te zeggen, zoals hoe hij denkt over 4 en 5 mei en de vlucht van koningin Wilhelmina. Je vraagt je af hoe andere nabestaanden van de vermoorde Joden denken over 4 en 5 mei. In ieder geval ga je er door de auteur anders tegen aan kijken.Wat mooi is, is dat de auteur eerlijk is en aangeeft als hij iets niet (zeker) weet, zoals bijvoorbeeld wat Leendert bedoeld met een cryptische zin nadat hij ten huwelijk is gevraagd.De auteur is goed in uitleggen, zoals bijvoorbeeld wat een aapjeskoetsier is. Het is fijn dat de noten onderaan de pagina's staan, zodat je niet achterin hoeft te zoeken.
Kortom, ondanks dat René van Rooij geen diepgaand onderzoek heeft gedaan voor Het laatste Joodse huwelijk, is het toch een indrukwekkend familieverhaal geworden. Het is een verhaal dat laat zien hoe vindingrijk Leendert en Betty waren. Een verhaal dat laat zien dat ze niet bij de pakken neerzaten, maar wat van het leven maakten, ook al hing er een donkere wolk boven ze. Je kunt alleen maar bewondering voor ze hebben en blij zijn dat ze veel beschermengelen hadden.
Het boek is onder andere te koop bij bol.
Voldeed het boek aan je verwachtingen?
Ja, het boek voldeed aan mijn verwachtingen.
Wat vind je van de cover?
Het is een mooie cover. Het is alleen jammer dat men de titel deels op het hoofd van Leendert heeft geplaatst. Men had die beter boven het hoofd van Leendert kunnen plaatsen. Ook is het jammer dat de subtitel te dicht onder het gezicht van Betty staat. Het was mooier geweest als die wat lager, wat meer in het bruidsboeket had gestaan.
Wat vind je van de titel van het boek?
De titel is erg goed gekozen. Eerst denk je als lezer dat het niet klopt, maar als je weet wat de auteur bedoelt, dan besef je dat het wel klopt.
Wat vind je van de subtitel van het boek?
De subtitel is erg goed gekozen. Je krijgt een tipje van de sluier van wat je te wachten staat in het boek.
Wat vind je van de schrijfstijl?
Het boek is op een vlotte manier geschreven, waardoor het boek vlot wegleest.
Wat vind je van de opbouw van het verhaal?
Het verhaal is van begin tot eind goed opgebouwd.
Zat je direct in het verhaal?
Ja, ik zat direct in het verhaal.
Weet dit boek je aandacht vast te houden?
Ja, het boek weet je aandacht vast te houden.
Heeft de auteur je kunnen raken?
Ja, de auteur heeft me diverse keren weten te raken, zoals de keuze die Leenderts moeder in een kamp heeft gemaakt, heeft me geraakt. Het stukje laat zien hoe diep de liefde van haar voor haar man was. Ook de namen op het Namenmonument in Amsterdam heeft me geraakt. Zo zijn er meer stukjes die me geraakt hebben.
Mooie quote in het boek:
In die momenten koester je de familieband en besef je de broosheid van het bestaan dat met een klop op de deur vernietigd kan worden.
Zou je het boek aanraden?
Ik kan iedereen het boek aanraden.
Voor welke doelgroep zou dit boek geschikt kunnen zijn?
Voor de nabestaanden van Leendert & Betty.
Hoeveel boekjes geef je het boek?
📕📘📗📔
Ga je het boek nog een keer lezen?
Misschien.
Ga je het boek houden of geef je het weg?
Het boek mag terug in de boekenkast.
Ga je vaker een boek van deze auteur lezen?
Ja, dat ga ik zeker.
Website van de auteur:
René van Rooij
Website van de uitgever:
Reactie plaatsen
Reacties