Onze opa's in de oorlog - Lieke van Amstel en Harry Vogels

Gepubliceerd op 5 oktober 2025 om 21:10

Van Elikser UITGEVERIJ mocht ik dit boek recenseren. Ik wil ze daar hartelijk voor danken.


Waar gaat het boek over? 

Lieke van Amstel en Harry Vogels, echtpaar sinds 2006, hebben beiden een bijzonder oorlogsverhaal. De opa van Lieke, Bas Herman, is in 1944 als verzetsman opgepakt en nooit meer thuisgekomen. De opa van Harry, Jan Vogels, gaat bij de NSB en leeft na afloop van de oorlog nog dertig jaar. In beide families wordt nooit gesproken over het oorlogsverleden van de opa’s. Tot 2008. In dat jaar, meer dan zestig jaar na de oorlog, komt er veel informatie over beide opa’s boven tafel. Het idee ontstaat om de verhalen van beide opa’s verder te onderzoeken en deze verhalen uit te bouwen tot gastlessen op scholen in Duitsland en in Nederland. Op een van die scholen, de Violenschool in Hilversum, ontstaat in 2023 het idee om met hulp van de leerlingen van de twee groepen 8 een kinder- en leerboek te maken over de Tweede Wereldoorlog waarin beide opa’s centraal staan. De leerlingen van groep 8 hebben de teksten beoordeeld en hebben het boek aangevuld met tekeningen en verhaaltjes. Hiermee is het een bijzonder leerboek geworden voor kinderen van 10 tot 12 jaar over verzet tegen de nazi-Duitsers en samenwerken met de nazi-Duitsers.


Bron: bol

Omslagontwerp:

Evelien Veenstra

Binnenwerk:

Evelien Veenstra

Jaar van verschijnen:

2024

Druk:

1e druk

ISBN:

9789463656290

Bindwijze:

Paperback 

Aantal pagina's:

80

Genre:

Kinderboeken

 

Wat vind je van het boek? 

Bij het zien van de mooie cover van Onze opa's in de oorlog van Lieke van Amstel en Harry Vogels krijg je een vermoeden dat het boek door kinderen is geschreven en voor kinderen is. In ieder geval is het duidelijk dat het boek over de Tweede Wereldoorlog gaat. 

Hoewel de titel doet vermoeden dat het boek over de opa's van de kinderen gaat, die de tekeningen op de cover hebben gemaakt, blijkt het boek voornamelijk over de opa's van de auteurs te gaan. De titel is heel goed gekozen, want het gaat inderdaad over opa's.

De foto's maken het boek compleet. Het is mooi dat aan het eind tekeningen van leerlingen van een school zijn geplaatst. Het is mooi om te zien hoe ze de oorlog en de verhalen van de auteurs hebben weten uit te beelden.

In Onze opa's in de oorlog van Lieke van Amstel en Harry Vogels vertellen de auteurs over hun opa's en wat ze in de oorlog deden. Het zijn twee verschillende verhalen. De opa van Lieke van Amstel zat in het verzet en is in 1944 opgepakt, waarna er nooit meer iets vernomen is van hem. Tot 2008, dan leest de moeder van Lieke in een boek over haar vader en kan er afscheid van hem worden genomen.

De opa van Harry Vogels was een NSB'er en is direct na de oorlog opgepakt en heeft zijn straf gekregen. Hij heeft dertig jaar langer geleefd dan de opa van Lieke. Ook in 2008 werd over hem meer bekend. Het was iets waar in de familie Vogels, begrijpelijk, niet over gesproken werd.

Aan het eind van het boek vertellen kinderen van een school hoe zij denken over oorlogen, over hun familiegeheimen en komen sommigen met oplossingen. Oplossingen, die heel simpel zijn, maar in de praktijk niet makkelijk uit te voeren zijn vanwege allerlei omstandigheden.

Niet alleen bij het zien van de mooie cover van Onze opa's in de oorlog van Lieke van Amstel en Harry Vogels merk je dat het een kinderboek is, je merkt dat ook aan de manier hoe het boek geschreven is. Het boek is echt op een duidelijke en 'kinderlijke' manier geschreven. Voor kinderen vanaf tien jaar, voor wie dit boek boek bedoeld is, is dit boek makkelijk te lezen. De zinnen zijn niet te lang, maar ook weer niet te kort. De zinnen zijn precies lang genoeg voor kinderen vanaf tien jaar, waardoor ze bij het verhaal blijven. De auteurs hebben alles goed weten uit te leggen, zodat het ook voor iets jongere kinderen duidelijk is, zoals bijvoorbeeld wat Dolle Dinsdag was en waarom die dag zo genoemd werd.

Dit boek is heel erg geschikt om samen in de laatste groep van de basisschool te lezen en na afloop, maar ook tijdens het lezen, na ieder hoofdstuk, het met elkaar en de leraren erover te hebben. Ook zouden de kinderen het boek met hun ouders kunnen lezen en het er met hun ouders over kunnen hebben. De vraag die in dit boek aan kinderen van een school is gesteld, zou men ook op andere scholen aan de leerlingen kunnen vragen. Uiteraard moet men er geen dwang van maken, het vrijwillig laten, want het is voor te stellen dat niet iedere familie met zijn of haar familiegeheimen te koop loopt.

Wat bijzonder is aan Onze opa's in de oorlog van Lieke van Amstel en Harry Vogels, is dat de opa's van beiden in hetzelfde jaar zijn geboren en ze allebei uiteindelijk bij hetzelfde bedrijf hebben gewerkt, maar dan in een andere plaats en dat ze later dus, ook al hebben ze dat helaas niet meegemaakt, misschien maar goed ook vanwege andere denkbeelden, door hun kleinkinderen familie van elkaar zijn geworden. 

Verder verschilden hun levens en hun gedachtegoed. De opa van Lieke zat in het verzet en de opa van Harry was een NSB'er. Het is indrukwekkend om te lezen hoe de een in het verzet ging en wat hij allemaal deed en hoe de ander bij de NSB was en wat hij allemaal deed voor de NSB.

Het verhaal van Jan laat zien dat er ook gezinnen waren waarin men in het gezin niet altijd eens was met de politieke keuze van de een, dat er ook een soort breuk kon ontstaan.

Het verhaal van Bas laat zien hoe hecht een gezin kon zijn en kon samenwerken, ook al wisten ze niet altijd van elkaar wat de ander deed. De reden waarom men niet altijd wist wat de ander deed, is te begrijpen.

Dit boek moet je in het tijdsbeeld plaatsen. Dat wat nu ondenkbaar is, was een eeuw geleden heel normaal, zoals dat kinderen vanaf twaalf jaar hele dagen werkten en dat mensen zes dagen in de week werkten. Het is te begrijpen dat veel mensen er niet aan moeten denken en het geeft ook aan hoe zwaar onze voorouders het hebben gehad. Niet iedereen, maar wel heel veel mensen, zeker mensen die niet zoveel te besteden hadden.

De algemene verhalen over de Tweede Wereldoorlog zijn bij veel mensen bekend, zoals de verhalen over het Oranje Hotel, toch is het goed om er weer even over te lezen, zodat je weet hoe het ook alweer zat en voor kinderen is het goed om te lezen, zodat ze weten waarom 4 en 5 mei zo belangrijk is. Het blijft naar om te lezen hoe mensen tijdens de Tweede Wereldoorlog werden ingeperkt in hun doen en laten, zoals dat kinderen niet meer naar de padvinderij mochten. Je begrijpt dan ook heel goed waarom Bas in verzet ging. 

Doordat je de algemene geschiedenis van de Tweede Wereldoorlog kent, wil je dan ook soms zeggen dat iets niet klopt, zoals dat Polen eerst Duitsland binnenviel, maar een paar zinnen later lees je dat het inderdaad leugens waren en dat het andersom is. Het is te begrijpen waarom de auteurs dat zo hebben geschreven.

Kortom, Onze opa's in de oorlog van Lieke van Amstel en Harry Vogels is een aangrijpend verhaal over twee opa's die ieder hun keuzes maakten om hun redenen. Twee familiegeheimen waar tot 2008 niet over gesproken werd, ook al was dat voor de een geen schande geweest als erover gesproken was, maar het verhaal laat daarmee ook zien hoeveel verdriet het gaf, net zoals in het andere gezin veel verdriet gaf dat de opa niet thuis was en gestraft werd. Beide gezinnen hadden op een andere manier verdriet. 

Voor kinderen vanaf tien jaar is dit een duidelijk geschreven boek waarvan ze kunnen leren.


Voldeed het boek aan je verwachtingen?

Ja, het boek voldeed aan mijn verwachtingen.

Wat vind je van de cover? 

Het is een mooie cover die bij het boek past. De cover is extra bijzonder, omdat leerlingen van een school de tekeningen hebben getekend en ingekleurd.

Wat vind je van de titel van het boek? 

De titel is erg goed gekozen, want het boek draait om de opa's van de auteurs.

Wat vind je van de schrijfstijl? 

Het verhaal is op een kinderlijke manier geschreven, zodat kinderen vanaf tien jaar het boek makkelijk kunnen lezen. De auteurs hebben er goed aan gedaan om het verhaal op die manier zo te schrijven.

 

Wat vind je van de opbouw van het verhaal?

Het verhaal is goed opgebouwd. Het verhaal is op een chronologische manier geschreven.

Zat je direct in het verhaal?

Ja, ik zat direct in het verhaal.

Weet dit boek je aandacht vast te houden?

Ja, het boek weet je aandacht vast te houden.


Hebben de auteurs je kunnen raken?

Ja, de auteurs hebben me weten te raken, zoals als Hanna naar de plek gaat waar haar vader is overleden en wat ze daarna doet, heeft me geraakt, maar ook de schaamte van Jopie en Ben, wat ik heel goed begrijp, heeft me geraakt en zo zijn er meer stukjes die me geraakt hebben.

Zou je het boek aanraden? 

Ik kan iedereen het boek aanraden.

Voor welke doelgroep zou dit boek geschikt kunnen zijn?

Voor kinderen vanaf tien jaar.

Hoeveel boekjes geef je het boek? 

πŸ“™πŸ“”πŸ“—πŸ“˜πŸ“•

Ga je het boek nog een keer lezen? 

Nee, ik ga het boek niet nog een keer lezen.

Ga je het boek houden of geef je het weg? 

Ik ga het boek laten zwerven.

Ga je vaker een boek van deze auteurs lezen?

Ja, dat ga ik zeker. 

Leesfragment:

Ga naar de website van Elikser UITGEVERIJ om een leesfragment van het boek te lezen.

Website van de uitgever:

Elikser UITGEVERIJ

Rating: 0 sterren
0 stemmen

Reactie plaatsen

Reacties

Er zijn geen reacties geplaatst.