Van Uitgeverij Wilde Aardbeien mocht ik dit boek recenseren. Ik wil ze daar hartelijk voor danken.
Subtitel:
Een epos over mens in tijd en ruimte
Oorspronkelijke titel:
Oorspronkelijke uitgever:
Waar gaat het boek over?
‘Voor een oeuvre dat de dauwdruppel vangt en de kosmos spiegelt.’ Met deze motivatie kende de Zweedse academie in 1974 aan Harry Martinson de Nobelprijs voor literatuur toe. De dauwdruppel staat symbool voor de microkosmos versus de verslindende oneindigheid van het heelal in de dichtcyclus Aniara: Een epos over de mens in tijd en ruimte (1956). Aniara, nu in vertaling uitgegeven door Wilde aardbeien, is een klassieker die aan actualiteit niets heeft ingeboet. De titel verwijst naar een van de enorme ruimteschepen waarmee de wereldbevolking naar andere planeten wordt vervoerd, omdat de aarde door atoomoorlogen en natuurrampen wordt geteisterd. Het ruimteschip Aniara raakt uit koers en er volgt een indrukwekkende reis naar de krochten van het heelal. Via Mima, een computerachtig orakel - een staaltje AI avant la lettre – worden de reizigers onderhouden met beelden van hun oude planeet. Al gauw wordt duidelijk dat de reis nergens heen leidt. Was Aniara eerst een schip dat naar een veilige haven voer, het eindigt als een sarcofaag in de oneindigheid. ‘Een waarschuwing voor de toekomst, een felle kritiek op de mens’ is Aniara, zo schrijft Petra Broomans in het nawoord. De Nederlandse vertaling van de 103 verzen tellende gedichtencyclus, een echte tour de force, is van Anke van den Bremt en Anna Rottier. De illustraties zijn van de Rotterdamse kunstenaar Solko Schalm.
Bron: bol
Vertaald door:
Anke van den Bremt, Anna Rottier en Stichting Scandinavisch Vertaal- en informatiebureau, Groningen
Omslagontwerp:
Solko Schalm
Jaar van verschijnen:
2024
ISBN:
9789079873135
Bindwijze:
Paperback
Aantal pagina's:
200
Genre:
Gedichten
Verfilmd?
Ja, het boek is verfilmd als ‘Aniara’. Je kunt de trailer van de film hieronder bekijken.
Wat vind je van het boek?
Bij het zien van de mooie cover van Aniara van Harry Martinson krijg je het gevoel een sciencefictionverhaal te gaan lezen. Je vraagt je af welke toren de lucht in is geblazen als een soort raket, waar de toren stond, wie er in de toren zitten, of ze nog leven, waar de toren heen vliegt en of dat bewust was of niet.
De titel is intrigerend. De titel klinkt als een meisjesnaam en je wilt dan ook weten of je vermoeden juist is of niet en wat haar verhaal is. De titel van het boek zal al snel duidelijk worden. Het is een erg goed gekozen titel.
De subtitel geeft een tipje van de sluier weer van wat je van het boek kunt verwachten. Je wordt door de subtitel nog nieuwsgieriger naar het boek.
De mooie en bijpassende afbeeldingen van Solko Schalm maken het boek compleet. De afbeeldingen zijn tevens een mooie onderbreking van de gedichten. Je krijgt dan even een korte pauze om de afbeelding te bekijken voordat je verder gaat met het volgende gedicht.
In Aniara van Harry Martinson gaat een groep bewoners van een plaats op aarde naar een ruimteschip dat hen naar een andere planeet gaat brengen waar ze ‘opnieuw’ kunnen beginnen en een beter leven dan op aarde kunnen gaan leiden. Althans… dat is de bedoeling, maar het loopt allemaal anders dan gepland. Het ruimteschip raakt uit de koers en blijft jarenlang in het heelal zweven op weg naar… ja…., naar waar, dat is de vraag. Een andere vraag is of de passagiers, die plots langer dan gepland met elkaar opgescheept zitten, het zullen overleven en uiteindelijk bij een andere planeet zullen komen, of dat ze door een ander ruimteschip gered zullen worden.
In de tussentijd zullen ze de situatie moeten accepteren en het met elkaar moeten doen.
Aniara van Harry Martinson is een gedichtenbundel, maar het is eigenlijk ook een psychologisch sciencefictionverhaal. Waar je normaal gesproken gedichten in een gedichtenbundel los kunt lezen, is het in dit geval af te raden. Je kunt de gedichten naderhand, als je het boek uit hebt, wel los van elkaar nog eens gaan lezen, maar als je het boek voor het eerst leest, is het aan te raden om bij het eerste gedicht te beginnen, daarna het tweede gedicht te lezen, enz. Het zijn vervolg gedichten. De gedichten lezen als een verhaal.
Meteen vanaf het eerste gedicht in Aniara van Harry Martinson word je meegezogen in de vervolg gedichten. Eenmaal begonnen met het eerste gedicht, kun je niet meer stoppen en wil je verder lezen. Hoe langer de reis duurt, des te meer je het vermoeden krijgt dat de reis met een knal zal eindigen. Of dat ook zo is, dat mag je zelf gaan lezen. 😉 Toch blijf je hopen dat de passagiers uiteindelijk op een planeet aankomen en daar nog lang en gelukkig leven.
Harry Martinson heeft zich erg goed ingeleefd in de personages van Aniara. Hij heeft de gevoelens goed weten te verwoorden, zoals de collectieve boosheid op iemand als hij iets niet gerepareerd krijgt. Dat stukje laat goed zien dat veel mensen, ook in het echte leven, graag een zondebok willen hebben om daarop af te reageren, ook al kan er soms, zoals in dit geval, niet altijd iets aan gedaan worden en zijn er geen schuldigen.
Sowieso heeft de auteur goed beschreven hoe het er op een ruimteschip, dat uit de koers is, aan toe kan gaan. Wat mensen doen, hoe ze proberen te overleven, zoals bijvoorbeeld dat ze zich houden aan de tijden van de aarde, maar ook hoe men kan reageren als men beseft dat ze waarschijnlijk nooit meer ergens anders komen.
Hier en daar is het wel een tikkeltje ongeloofwaardig en merk je dat het verhaal niet echt is, zoals bijvoorbeeld hoe ze zich moeten kleden voor een bijeenkomst. Je vraagt je af hoe dat kan, omdat men niets krijgt van buitenaf. Ook vraag je je af hoe veel mensen zo lang kunnen overleven. Het zou sterk zijn als er voor al die jaren zoveel voedsel en drinken is, zonder dat het aangeleverd wordt van buitenaf. Er is weliswaar iets over geschreven, niet expliciet, maar je gevoel zegt dat dat te weinig moet zijn voor zo veel mensen en voor jarenlang. Buiten dat, klinken de vervolg gedichten verder van begin tot eind geloofwaardig.
De gedichten in Aniara van Harry Martinson zijn op een beeldende manier beschreven, waardoor je alles wat beschreven is, voor je ziet. De auteur heeft dat heel goed gedaan, zoals met de beschrijving van de spiegels en van Mima. Met dat laatste was de auteur zijn tijd ver vooruit. Toen hij zijn gedichtenbundel in 1956 schreef, bestond er nog geen AI. Het is dan ook een knap staaltje fantasie dat de auteur had. Misschien had hij een vooruitziende blik. Wie weet.
Het is mooi dat er ook verhalen, in dichtvorm, van andere passagiers in de vervolg gedichten verwerkt zijn, zoals het verhaal van een blind persoon, wat haar is overkomen en waarom zij beschermd wordt.
Geregeld vraag je je af hoe je zelf gereageerd zou hebben op het een en ander, zoals als je beseft dat je misschien nooit op de plaats van bestemming zult komen, dat je voor altijd op het ruimteschip blijft en misschien met een soort knal komt te overlijden. Het is voor te stellen dat veel mensen daar even van moeten slikken.
Harry Martinson laat in Aniara zien dat er in 1956 ook al zorgen waren om de aarde. De gedichten zijn dan ook een aanklacht tegen de mensheid in het algemeen en houden je een spiegel voor, zoals dat oorlog voeren zinloos is en slecht voor de aarde.
Het is mooi dat in het nawoord wordt verteld hoe de auteur op het idee kwam voor deze gedichtenbundel en waarom hij de gedichten zo heeft geschreven. Stiekem vind je het jammer dat de auteur niet alles heeft geplaatst, zoals hij eerst wilde. Je wilt weten wat er in die gedichten stonden.
Ook is het mooi dat je een klein stukje over zijn leven leest. Dat maakt dat je een biografie over de auteur wilt lezen, om meer te weten te komen over hem.
Daarnaast is het mooi om te lezen hoe diverse andere personen de gedichten in Aniara zien.
Kortom, Aniara van Harry Martinson is een indrukwekkend sciencefictionverhaal in dichtvorm. De gedichten laten zien hoe het voor mensen is als ze voor altijd samen op een ruimteschip zitten en de kans groot is dat ze dat niet overleven. Tevens is het een aanklacht tegen de mensheid in het algemeen.
Voldeed het boek aan je verwachtingen?
Ja, het boek voldeed aan mijn verwachtingen.
Wat vind je van de cover?
Het is een mooie cover die bij het boek past.
Wat vind je van de titel van het boek?
De titel is erg goed gekozen. Bij het lezen van de titel van het boek verwacht je dat het een meisjesnaam is. Je bent dan ook heel benieuwd naar haar verhaal. Het is een verrassing om te lezen hoe het zit met de titel.
Wat vind je van de subtitel van het boek?
De subtitel is erg goed gekozen, je krijgt een klein tipje van de sluier.
Wat vind je van de schrijfstijl?
De gedichten zijn op een vlotte en beeldende manier geschreven, waardoor de gedichten vlot weglezen.
Hoe origineel zijn de gedichten?
De gedichten, het verhaal, is voor nu niet echt origineel meer, maar dat was het waarschijnlijk wel in het jaar dat het originele boek uitkwam, in 1956.
Hoe actueel is het boek?
Ondanks dat het boek in 1956 geschreven is, zijn veel dingen die in de gedichten genoemd worden nog altijd erg actueel en zullen ze dat altijd blijven, zoals troost bij iets zoeken van wat je niet bevatten kunt.
Wat vind je van de opbouw van de gedichten?
De gedichten zijn goed opgebouwd. De gedichten zijn op een chronologische manier geschreven.
Zat je direct in de gedichten?
Ja, ik zat direct in de gedichten.
Weet dit boek je aandacht vast te houden?
Ja, het boek weet je aandacht vast te houden. Als je er eenmaal in bent begonnen, kun je niet meer stoppen met lezen, omdat je wilt weten hoe het verder gaat en hoe het uiteindelijk zal eindigen.
Heeft het plot je verrast?
Ja, het plot heeft me verrast. Ik had een iets ander plot verwacht.
Zijn de gedichten geloofwaardig?
Over het algemeen wel, maar er zitten een paar stukjes in die ongeloofwaardig zijn, zoals dat mensen het zo lang weten te overleven met hetgeen aan boord is.
Zijn de personages in het boek geloofwaardig?
De personages zijn stuk voor stuk geloofwaardig.
Welke persoon vond je het leukst en waarom?
Ik heb geen favoriet persoon in dit boek.
En aan wie had je een hekel en waarom?
Ik heb aan niemand een hekel in dit boek.
Begrijp je de beweegredenen van de personen?
Van sommige personen begrijp ik ze, ook al keur ik niet alles goed, zoals wat er met een baby is gebeurd. Van andere personen begrijp ik ze totaal niet, zoals over dat men een zondebok zoekt voor iets.
Wat vond je van de locatie in het boek?
Het heelal klinkt heel mooi.
Heeft de auteur je kunnen raken?
Ja, de auteur heeft me diverse keren weten te raken, zoals dat men tot besef komt dat men nooit meer op een planeet zou komen, heeft me geraakt.
Ook het besef van een vrouw dat ze binnenkort wordt opgevolgd door een jongere vrouw, heeft me geraakt.
Zo zijn er meer stukjes die me geraakt hebben.
Mooie quote in het boek:
Fijn dat je geheugen louter nu en dan wordt opgediend.
Zou je het boek aanraden?
Ik kan iedereen het boek aanraden.
Voor welke doelgroep zou dit boek geschikt kunnen zijn?
Voor een ieder die van psychische sciencefiction gedichten houdt die in verhaalvorm zijn geschreven.
Hoeveel boekjes geef je het boek?
📔📕📗📘
Ga je het boek nog een keer lezen?
Nee, ik ga het boek niet nog een keer lezen.
Ga je het boek houden of geef je het weg?
Ik ga het boek laten zwerven.
Ga je de verfilming bekijken?
Nee, ik hou de gedichten liever in gedachten zoals ik ze gelezen heb. Ik ben bang dat de verfilming van het boek dat zou verpesten als ik die heb gezien.
Ga je vaker een boek van deze auteur lezen?
Ja, dat ga ik zeker.
Website van de uitgever:
Reactie plaatsen
Reacties